Aantrekken en afstoten in relaties (de ups en downs): ontdek hoe en waarom narcisten en borderliners dit precies doen.

Door: Jasmijn Couwenberg

(de tekst in dit blogartikel is afkomstig uit mijn boek ‘De narcistische wereld ontvlucht’)

Aantrekken en afstoten

Aantrekken en afstoten komt voort uit extreme verlatingsangst, dé grote drijfveer van borderliners, al komt het ook bij narcisten voor. Ze zijn tot alles (en meer) bereid om verlating te voorkomen: van het overladen met liefdesverklaringen en cadeaus tot het uitbuiten van de slachtofferrol, het uitbarsten in woede en het plegen van wanhoopsdaden. Dit alles vanuit hun diepe, innerlijke en kinderlijke drang om niet alleen te hoeven zijn.

Relatie vol ups en downs

Zulke relaties vormen een aaneenschakeling van ups en downs, waarbij de ‘ups’ zo intens en fantastisch en zelfs sprookjesachtig mooi kunnen zijn dat iets in je ervoor zorgt dat je bij de ander blijft, ongeacht hoe vernederend en pijnlijk de ‘downs’ zijn.

Door herhaling van dit patroon kunnen relaties jarenlang voortsudderen. Het draagt bij aan de ziekelijke emotionele band die al op dag één ontstaat en maakt het ontzettend moeilijk om er zomaar uit los te breken; je wordt er iedere dag verder in meegesleurd.

Kom niet té dichtbij

Maar, waag het niet om té dichtbij te komen. Dat schrikt af en roept weer andere angsten op. Hoe dichterbij je komt, hoe meer ze zich zouden moeten openstellen, wat hen zeer kwetsbaar maakt.

De angst groeit voor verwarring (overspoeld raken door emoties), teleurstelling (dat ook jij weer niet de ware bent), afwijzing (dat je hen eigenlijk vindt tegenvallen; dat je, als je hen echt zou kennen, niet meer van hen houdt) en verlating (als je bij hen bent, kun je hen ook verlaten), maar ook voor misbruik (zoals herhaling van mishandeling en bedrog uit hun jeugd).

Relatie verbreken vanuit emoties

Borderliners bijvoorbeeld verlangen intens naar liefde, maar tegelijkertijd is hun eigenwaarde zo gering dat ze niet kunnen geloven dat iemand bij hen zou willen zijn en blijven. Dan moet er wel iets mis zijn met die ander. Waarom energie stoppen in een relatie die toch zal mislukken?

Ze kunnen abrupt de relatie beëindigen wanneer het hen teveel wordt, vaak op theatrale wijze en voorzien van argumenten die geen hout snijden. Maar het verlangen blijft, en uiteindelijk zoeken ze weer toenadering, en zo begint het hele ‘spel’ weer opnieuw.

De relatie kan zich niet verdiepen

De relatie verdiept zich nooit en blijft oppervlakkig. Je bevindt je afwisselend óf in de heftige verliefdheidsfase óf in de pijnlijke ‘breaking up’-fase. Het rustige vaarwater waar je in een gezonde relatie na een tijdje in terechtkomt, bereik je nooit.

De relatie is niets meer dan een luchtbel waarin jullie, op zijn of haar tempo, om elkaar heen bewegen, maar waarin niets betekenis lijkt te hebben. Het komt nooit tot échte intimiteit omdat de luchtbel steeds zomaar weer uiteenspat.

De vreugdemomenten zijn betekenisloos

Je kunt niets vruchtbaars met elkaar opbouwen en ervaart meer pijn dan vreugde. De vreugdemomenten, die je vaak op de been houden, zijn schaars en stellen weinig voor.

Welke betekenis heeft een knuffel of een romantisch dinertje wanneer de ander je ieder moment weer kan kwetsen met felle verwijten en manipulaties (ongeacht of die persoonlijk bedoeld zijn en ongeacht of de ander deze ‘slechts’ ter bescherming van zichzelf inzet)?

Opslokken, maar niet opgeslokt worden

Narcisten en borderliners balanceren voortdurend tussen afstand en nabijheid: ze willen iets van je – jouw liefde en zorg lonken immers aan de overkant – maar doordat ze alle vertrouwen in de medemens zijn verloren, zien ze in alles een teken dat je hen zult bedriegen.

Daarom willen ze zelf bepalen hoe, waar en wanneer je hen de benodigde narcistische voeding mag aanreiken. De kust moet veilig zijn, anders trekken ze zich direct weer terug. Ze pakken voorzichtig maar gretig aan wat je te bieden hebt, blijven weliswaar een tijdje, maar draaien zich vroeg of laat om en vluchten weg, uit angst voor ’teveel’. Ze slokken je op, maar willen zelf absoluut niet opgeslokt worden.

Stalken of inruilen

Lukt het hen niet om je terug te winnen, dan kunnen ze je gaan stalken of naar iemand anders toe gaan. Misschien hebben ze al een nieuwe relatie aangeknoopt, uit voorzorg of gewoon omdat ze daar zin in hadden. Totdat die ander hen weer verlaat of niet aan hun eisenpakket voldoet, en ze met hangende pootjes bij jou terugkeren (en die ander weer in de steek laten).

Vaak laten ze je niet volledig los

Maar in de meeste gevallen laten ze jou niet zomaar en helemaal los omdat jij ‘veilig terrein’ bent: ze zijn aan je gewend geraakt en weten wat ze aan je hebben, al vinden ze je niet goed genoeg. Ze hoeven niet opnieuw uit te vinden of jij hen niet zult bedriegen, al blijft dit wantrouwen altijd aanwezig. Ze weten hoe je te bespelen bent, al gehoorzaam je niet altijd.

Dat verklaart waarom ze soms plotseling weer op de stoep kunnen staan nadat je tijdenlang niets meer hoorde. Jij bent hun veilige haven geworden.

Verder lezen?

Download HIER jouw gratis bundel met 4 inkijkexemplaren van mijn boeken en werkboeken over narcisme!