Je omgeving begrijpt of gelooft het vaak niet als je over narcistisch misbruik vertelt. Ontdek hoe je omgaat met 10 veelgehoorde reacties.

Door: Jasmijn Couwenberg

Hoe je omgeving reageert als je vertelt over narcistisch misbruik

Wanneer je in je omgeving vertelt over het narcistisch misbruik in je leven, kun je soms op negatieve reacties stuiten. Wie het niet zelf heeft meegemaakt, zal sneller vol onbegrip reageren, en soms gelooft je omgeving je niet eens als je vertelt over je ervaringen. Wat je meemaakt door het narcistisch misbruik, is inderdaad soms te bizar om het zelf te kunnen geloven – laat staan dat iemand anders dit zou kunnen begrijpen of geloven.

Het is echter dubbel zo pijnlijk als je dan reacties krijgt van mensen die bijvoorbeeld letterlijk zeggen dat je overdrijft of dat het gewoon je eigen schuld is. Hoe ga je hiermee om?

In dit blogartikel bespreek ik 10 veelgehoorde reacties op narcistisch misbruik. De antwoorden kunnen jou helpen wanneer je hiermee te maken krijgt, en geven jou tevens een stukje erkenning dat jouw situatie wel degelijk een serieuze zaak is en je niet aan jezelf hoeft te twijfelen!

1.’Maar je wordt toch niet geslagen?’

Bij ‘mishandeling’ denkt men bijna altijd aan fysieke slaag. Met de praktijkondersteuner van de huisartsenpraktijk had ik het eens over de angst dat mijn borderlinemoeder weer voor de deur zou staan:

  • Zij: ‘Waar ben je bang voor wat er dan gebeurt?’
  • Ik: ‘Nou, dát ze daar ineens staat.’
  • Zij: ‘Ben je bang dat ze je gaat slaan?’
  • Ik: ‘Nee.’
  • Zij: ‘Nou dan!’ (met een glimlach op haar gezicht…)

Alsof ik dan dus niets te vrezen heb? Er niets aan de hand is? Alsof er alleen maar fysieke mishandeling bestaat? Wat mijn angst ongegrond maakt?

Zulke intimidatie, dat de narcist/borderliner op je ‘jaagt’ en jou als ‘bezit’ probeert terug te eigenen, veroorzaakt een buitengewone angst. Het beklemt je, het remt je af in je doen en laten. Huilen, trillende handen, hartkloppingen. Dit (en nog veel meer) is psychische mishandeling/narcistisch misbruik. Zonder fysieke blauwe plekken, maar de schade en angst zijn er niet minder om.

2.’Waar er twee vechten, hebben er twee schuld’

Narcistisch misbruik is géén ruzie. Het is mishandeling, waarbij sprake is van een dader en een slachtoffer.

Dat je in zo’n relatie terechtkomt, is het gevolg van een destructieve jeugd. Word je als kind mishandeld, dan is de kans groot dat je in relaties opnieuw mishandeld zult worden. Je weet niet beter. Met ‘schuld’ heeft dit niets te maken.

3.’Het blijft wel je moeder/vader’

Dus die heeft het recht om jou te mishandelen? En dat moet je dan maar gewoon blijven ondergaan? Zelfs dankbaar zijn dat ze jou tenminste eten en onderdak gaven – tussen alle mishandelingen door?

Waarom zou je met een partner wel mogen breken en met je ouders niet? Het ouderschap is géén status.

Als slachtoffer van mishandeling sta jij méér dan in je recht om nu voor jezelf te kiezen door het contact te verbreken. Dat heet zelfbescherming en is noodzakelijk om je leven terug te krijgen. Contact ‘moeten’ houden met de dader is ronduit belachelijk.

4.’Maar hij/zij is altijd zo aardig!’

Daders willen niet dat hun daden bekend worden voor de buitenwereld. Daarom dragen narcisten/borderliners verschillende maskers voor de omgeving. Ze spelen de liefhebbende moeder of echtgenoot naar buiten toe om een mogelijke verdenking uit te sluiten. Ze kunnen zelfs de rollen omdraaien en zichzelf als slachtoffer van jou opstellen.

Mijn borderlinemoeder deed ooit een tijdje vrijwilligerswerk in het buurthuis bij de kinderactiviteiten. Kun je het je voorstellen? Dezelfde moeder die mij van kinds af aan ernstig mishandelde… Het klinkt onverenigbaar met elkaar, maar toch is het zo. Ik zag eens een documentaire over een seriemoordenaar waarin homevideo’s werden getoond van een vrolijke vader die altijd met zijn kinderen speelde. Iemand kan écht twee gezichten hebben.

5.’Waarom zou iemand zoiets doen?’

Waarom is er oorlog in de wereld? Dat kun je je dan ook afvragen. Toch gebeurt het ‘gewoon’. Dat je je iets niet kunt voorstellen, betekent nog niet dat het niet gebeurt.

En waarom precies narcisten/borderliners doen wat ze doen? Omdat er een stoornis aan ten grondslag ligt. Narcistisch misbruik komt ook veel vaker voor dan men denkt en is zeker geen zeldzaam verschijnsel.

6.’Je mag niet zomaar een diagnose stellen’

Herken je alles van je relatie en/of je jeugd in de informatie die je leest over narcistisch misbruik, narcisme en borderline? Dan mag je er zeker vanuit gaan dat dit is waarmee je te maken hebt.

Het niet ‘mogen’ benoemen is hetzelfde als ontkennen dat je mishandeld wordt. Dan blijf je voor eeuwig vastzitten in je situatie.

Bovendien gaat het niet zozeer om het stellen van een diagnose van de ander. Het gaat om het herkennen van schadelijke patronen die bij een stoornis horen.

7.’Hij/zij kan er niets aan doen’

Een stoornis geeft niet het recht om een ander te mishandelen. Iedereen kan een stoornis – welke dan ook – ontwikkelen, maar het is je eigen verantwoordelijkheid hoe je hiermee omgaat. Wil je er iets aan veranderen of gebruik je het liever als excuus om anderen slecht te behandelen?

Narcisten/borderliners weigeren naar hun eigen gedrag te kijken: met hén is niets mis, met ánderen is iets mis. Ongeacht hoe vaak je hen erop wijst dat hun gedrag écht niet door de beugel kan. Bovendien levert het gedrag hen voordelen op – ze krijgen alles gedaan van hun omgeving – dus waarom zouden ze ermee stoppen?

8.’Doe jij nooit iets verkeerds dan?’

Jazeker wel. Iedereen maakt wel eens een fout, iedereen wordt wel eens boos, iedereen kwetst wel eens iemand zonder dit zo bedoeld te hebben.

Maar mishandeling is niet zomaar ‘een foutje’. Mishandeling is het opzettelijk pijnigen van anderen: narcisten/borderliners willen anderen pijnigen – steeds weer opnieuw. Hoe rotter jij je voelt, hoe beter zij zich voelen. Ze kunnen zelfs lachen om jouw leed… Dat zag ik mijn borderlinemoeder en narcistische partner vaak genoeg doen, om zowel mijn leed als andermans leed.

9.’Iedereen zegt wel eens wat, dat is nog geen mishandeling’

Dat klopt. Het gaat ook niet om een enkele rotopmerking, maar om het stelselmatig en langdurig maken van rotopmerkingen, inzetten van manipulaties en het vertonen van nog veel meer destructieve gedragingen die bij narcistisch misbruik horen.

10.’Stel je niet zo aan!’

Of: ‘Overdrijf niet zo’, ‘Je bent veel te gevoelig’ Dit zijn reacties waar je niets mee kunt: op onzinnige reacties kun je geen zinnig antwoord geven. Met zulke mensen kun je er maar beter niet over praten.

Twijfel niet aan jezelf!

Narcistisch misbruik/psychische mishandeling is reeds een vorm van ‘onzichtbare’ mishandeling. Bovenstaande reacties vol onbegrip van je omgeving kunnen jou en jouw situatie nóg verder onzichtbaar maken. Alsof het allemaal niet gebeurt en nooit gebeurd is.

Nogmaals: wanneer jij herkenning vindt in alles wat je leest over narcistisch misbruik, is er geen enkele reden om te twijfelen. Je bent niet gek, je hebt het écht wel goed gezien!

Verder lezen?

Graag help ik jou verder bij het loskomen van narcistisch misbruik via mijn boeken! Ontdek de inhoudsopgave, een fragment, de reviews & bestel direct:

  • Boek ‘De narcistische wereld ontvlucht’ – Hét meest complete en unieke boek over narcistisch misbruik voortkomend uit narcisme én borderline: op basis van ervaringen én onderbouwingen door internationale deskundigen